Historia Szkoły
Historia Szkoły Podstawowej w Brzeźnicy Książęcej
Informacje o historii naszej szkoły pochodzą z kronik szkolnych, z których pierwsza została założona przez p. Marcelinę Romanowską 26 stycznia 1927 roku.
Przed I wojną światową z woli zaborców okoliczne dzieci nie miały prawa do nauki, dlatego dzieje szkoły w Brzeźnicy Książęcej sięgają roku 1915. Wówczas staraniem ks. Klimaczyńskiego założono pierwszą, polską prywatną szkółkę.
Po ustąpieniu niemieckich okupantów w 1919 powstała szkoła państwowa, w której funkcjonowały dwie klasy, lecz dzieci uczyły się tylko przez rok. Od 1926 nauka trwała przez dwa lata. W 1927 utworzono szkołę trzyklasową, którą w 1932 roku przekształcono w dwuklasową szkołę powszechną, ale lekcje odbywały się w prywatnych domach, także w tym, który w roku 1927/1928 wybudowała p. Marcelina Romanowska – nauczycielka (pracowała w Brzeźnicy Książęcej od 1924).
Podczas II wojny światowej Niemcy wyrazili zgodę na funkcjonowanie szkoły, ale nauka była przerywana z uwagi na brak możliwości ogrzewania budynku, epidemię tyfusu, brak butów i odzieży zimowej dla dzieci oraz okresowe stacjonowanie oddziałów niemieckich przed agresją na Związek Radziecki.
Kierownikiem szkoły od 1940 roku został Jan Zygan, a od listopada 1943 – jego żona, ponieważ pan Zygan objął szkołę w Zabielu. Wieś i okolica zostały wyzwolone spod okupacji niemieckiej 22 lipca 1944 roku.
W 1945 roku szkołę prowadziła tylko p. M. Romanowska, ucząc w czterech klasach 120 dzieci. Jednocześnie pani Romanowska pełniła funkcję kierownika szkoły do 1950 r. Od 1946 roku po przybyciu kolejnej nauczycielki nauka trwała już przez pięć lat, następnie – sześć, a w roku szkolnym 1951/52 przedłużono obowiązek szkolny do klasy siódmej.
W roku szkolnym 1950/51 kierownictwo szkoły objęła p. Sabina Toczko, a w kolejnym – Edward Krzykowski. Częste zmiany nauczycieli i kierowników szkół wynikały głównie z migracji, której celem było poszukiwanie dogodniejszych miejsc pracy oraz z woli władz szkolnych.
W roku 1952/53 z inicjatywy kolejnego kierownika szkoły – Józefa Horbowicza odkupiono od p. M. Romanowskiej budynek szkolny. Na uwagę zasługuje fakt, że ponad połowę sumy (25 tys. z 40) zebrało ofiarne miejscowe społeczeństwo.
Wieczorami odbywały się tu także lekcje dla dorosłych analfabetów oraz kursy dokształcające. Budynek, o którym mowa, stoi do dziś naprzeciwko kościoła parafialnego.
W roku szkolnym 1957/58 kierownikiem szkoły został Mieczysław Suchodół i pełnił tę funkcję do 1961 r. Zastąpił go na tym stanowisku Marian Tomasiewicz.
28 kwietnia 1962r. podczas spotkania mieszkańców z władzami powiatu omówiono potrzebę budowy nowej szkoły. Komitet Budowy Szkoły rozpoczął zbiórkę pieniędzy na ten cel. W maju 1964 roku wytyczono mury budynku, pod który mieszkańcy sami wykopali fundamenty. 21 czerwca odbyła się uroczystość wbudowania aktu erekcyjnego pod gmach nowej szkoły, a 14 listopada 1965r. oddano budynek do użytku. Już wiosną na placu szkolnym zakwitły piękne kwiaty.
Od roku 1966/67 absolwenci szkoły podstawowej kończyli osiem klas.
Kolejne lata upływały uczniom i nauczycielom na wytężonej pracy, zgodnie z ustaleniami ideowymi zjazdów PZPR aż do roku 1980, kiedy rozpoczęły się strajki i akcje protestacyjne. Zasadniczym skutkiem zmian było wprowadzenie od 1 września 1981 roku wolnych sobót.
Od 15 września 1981/82 obowiązki dyrektora szkoły przejęła p. Lucyna Grajdek, natomiast w kolejnym – Marianna Moryc – długoletnia nauczycielka naszej szkoły.
W roku 1983 pracę utrudniał przedłużający się remont, związany z założeniem instalacji wodno-kanalizacyjnej i centralnego ogrzewania (zakończony w styczniu 1984).
Kolejny rok szkolny 1984/85 przyniósł zmianę na stanowisku dyrektora. Obowiązki przejęła pani Krystyna Sawicka, a w roku szkolnym 1986/87 zastąpiła ją Maria Targońska, dzięki której budynek zyskał nowe wyposażenie w postaci nowych mebli i tablic dekoracyjnych. W wakacje zaplanowano wstawienie też nowych drzwi.
Rok 1987/88 przyniósł kolejną zmianę na stanowisku dyrektora. Została nim Barbara Dudziak. Szkoła otrzymała w tym roku pierwszy kolorowy telewizor i sprzęt fotograficzny. W wakacje rozwiązano też szkołę filialną w Kol. Brzeźnica Książęca.
Od roku szkolnego 1989/90 dyrektorem została Grażyna Łucka,
(po mężu – Piesta). Kolejny rok szkolny przyniósł szkole liczne zmiany: wprowadzono lekcje religii, zmieniono skalę ocen – od 1-6.
Zarządzeniem MEN z 24 sierpnia 1991 zlikwidowano po 4 godziny w siatce godzin oraz w ramach oszczędności wszystkie zajęcia nadobowiązkowe, a było ich dotąd dużo, np. liczne koła zainteresowań. Ponadto szkoła przestała zapewniać opiekę pięciolatkom.
W 1992 roku samorząd Gminy Niedźwiada przejął wszystkie szkoły w gminie. Od 1996 rozpoczęły się intensywne poszukiwania sponsorów sali gimnastycznej, dlatego też zwrócono się do byłego pracownika naszej szkoły – pana posła Ryszarda Kalbarczyka, który także pozyskał środki na ten cel.
W roku szkolnym 1996/97 rozpoczęła się budowa sali gimnastycznej, lecz łącznik pozostał tylko parterowy, mimo że rodzice i nauczyciele przekonywali władze o celowości wyrównania poziomu do wysokości budynku szkolnego i deklarowali wykonanie wielu prac we własnym zakresie.
14. września 1997 r. została oddana do użytku sala gimnastyczna. Uroczystość została połączona z dożynkami i nadaniem sztandaru OSP.
1. września 1999 roku absolwenci klasy VI rozpoczęli naukę w gimnazjum, więc szkoła podstawowa stała się sześcioklasowa, aż do 2017 roku, kiedy rozpoczęto wygaszanie gimnazjum.
W 2007 roku na emeryturę odeszła pani dyrektor Grażyna Piesta, a na stanowisku zastąpiła ją pani dyrektor Anna Krupa, która pełniła tę funkcję przez 17 lat. Od roku szkolnego 2024/2025 stanowisko dyrektora objęła pani Emilia Kondrat, wieloletnia nauczycielka naszej szkoły.
Mimo upływu lat szkoła wciąż realizuje zadania wyznaczane przez władzę, wychowuje do wartości takich jak Ojczyzna i rodzina, uczy empatii, uczestniczy w socjalizacji każdej jednostki i zmaga się z przeciwnościami, choćby takimi jak pandemia COVID. Zmieniają się dyrektorzy i nauczyciele, ale kierunek działania pozostaje zawsze ten sam: służyć dzieciom w procesie ich rozwoju intelektualnego, społecznego i fizycznego, pomagać rodzicom w wychowaniu i wpisywać się trwale w życie społeczności lokalnej.
Nauczyciele, którzy przez wiele lat pracowali w naszej szkole:
Marcelina Romanowska
Marian Tomasiewicz
Marianna Moryc
Elżbieta Bącławek
Krzysztof Gębacki
Grażyna Piesta
Wanda Najda
Zofia Kasprzak- Żuk
Janina Furmaniak
Barbara Wasil
Małgorzata Woźniak
Teresa Oniszko
Renata Bocian
Piotr Górski
Bogumiła Zastawna